گزارش مهر از جلسه شورای فضای مجازی؛
معماری شبكه ملی اطلاعات در ۴ لایه تعریف شد
آنی تل: شورای عالی فضای مجازی معماری، اجزا و لیست خدمات شبكه ملی اطلاعات را بر اساس 4 لایه زیرساختی تصویب كرد تا بر طبق آن، وابستگی كشور به سرویس دهنده های خارجی فضای مجازی كم شود.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: بعد از اعلام انتقادات گوناگون از کوتاهی در پیشبرد اهداف شبکه ملی اطلاعات که در سال ۹۲ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است، این شورا آذرماه سال ۹۸ به وزارت ارتباطات ۳ هفته مهلت داد تا طرح تکمیلی شبکه ملی اطلاعات را بر اساس آنچه که مدنظر اعضای این شورا است، ارائه نماید. بعد از این اولتیماتوم، وزارت ارتباطات بالاخره طرح کلان شبکه ملی اطلاعات را دی ماه ۹۸ روی میز شورای عالی فضای مجازی گذاشت که البته این طرح کلان به تایید اعضا نرسید و مقرر شد جهت بررسی دقیق تر کارگروهی در مرکز ملی فضای مجازی، آنرا تکمیل و به شورای عالی، ارائه نماید. بدین سان اعضای شورای عالی فضای مجازی طی دو جلسه آخر این شورا در سال ۹۸ و پیش از انتشار ویروس کرونا، «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» و اهداف مربوط به آنرا به بررسی گذاشته و مواردی را تصویب کردند. اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات چیست در جلسه ۱۲ بهمن ۹۸ اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات تا افق ۱۴۰۴ به تصویب رسید که پوشش ۱۰۰ درصدی جمعیت کشور برای دسترسی به پهن باند سیار با سرعت متوسط ۱۰ مگابیت بر ثانیه و پوشش ۸۰ درصدی دسترسی پهن باند ثابت خانوارها با متوسط سرعت ۲۵ مگابیت برثانیه همچون این اهداف محسوب می شود. در همین حال مقرر شد حداقل ۳ قطب مرکز داده در ۳ استان در امتداد توسعه خدمات ابری در کشور ایجاد شود؛ کسب و کارها از اینترنت ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه برخوردار باشند و در بخش صنعت داخلی هم تولید گوشیهای ساخت داخل به ۲۰ درصد مصرف گوشیهای کشور افزایش یابد و همین طور سالانه حدود ۵ درصد رشد خودکفایی در زمینه تجهیزات شبکه ایجاد شود. در این نشست، پیش بینی شد که سهم اقتصاد دیجیتال و خرده فروشی الکترونیکی حدود ۱۰ درصد اقتصاد کشور را شامل شود و خدمات پایه کاربردی داخلی تا سال ۱۴۰۰ بطور کامل تامین شوند. بعد از آن نیز در ۲۶ بهمن ۹۸ یعنی آخرین جلسه در سال گذشته، بخش هایی از طرح ۱۰ صفحه ای موسوم به «سند کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» بعنوان خط مشی حاکم بر اهداف راهبردی و عملیاتی این پروژه ملی، در شورای عالی فضای مجازی بررسی گردید که باتوجه به اهمیت موضوع و زمان بر بودن بررسی این مفاد که هر کدام شامل چندین بند بود، مقرر شد در جلسات آتی شورای عالی فضای مجازی، این طرح به تصویب برسد. اما به سبب وقفه ۴ ماهه در برگزاری جلسات این شورا، تصویب طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات به امسال (سال ۹۹) موکول شد. طی این مدت خیلی از اعضای شورای عالی فضای مجازی و کارشناسان این حوزه و رسانه ها نسبت به عدم برگزاری جلسات این شورا انتقاد کردند. چونکه به سبب عدم برگزاری جلسات شورای عالی، بررسی طرح معماری کلان شبکه ملی اطلاعات که کار کمیته کارشناسی آن در مرکز ملی فضای مجازی به پایان رسیده بود، معطل برگزاری جلسه این شورا باقی ماند. این در حالیست که برمبنای حکم تشکیل شورای عالی فضای مجازی، جلسات این شورا باید هر سه هفته یک دفعه اجرا شود.
معماری شبکه ملی اطلاعات تصویب شد حال در اولین جلسه شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۹ که عصر دوشنبه ۹ تیرماه برگزار شد، معماری، اجزا و لیست خدمات شبکه ملی اطلاعات نهایی شد و به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید. بر طبق این مصوبه، اجزای شبکه ملی اطلاعات شامل شبکه های هسته، تجمیع و دسترسی، مراکز تبادل ترافیک، شبکه های توزیع محتوا، شبکه های اختصاصی، مراکز داده عمومی، قطب های مراکز داده و مرکز مدیریت و رصد، می شود. در این نشست حسن روحانی رئیس جمهور با اعلان اینکه استفاده از فضای مجازی در بخش های مختلف همچون طرح غربالگری و امور آموزشی مدارس و دانشگاه ها کمک بزرگی به اجرای فاصله گذاری اجتماعی و مقابله موثر با ویروس کرونا کرده است، اظهار داشت: ایجاد و دسترسی به شبکه ملی اطلاعات امن و ارزان همیشه مورد تاکید دولت بوده و باید در این راستا تلاش نماییم. معماری شبکه ملی اطلاعات چه اهمیتی دارد رسول جلیلی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر، جزئیات نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۹ را تشریح نمود و در پاسخ به این پرسش که معماری شبکه ملی اطلاعات چه اهمیتی دارد که لازم بود در این نشست تصویب شود، توضیحاتی ارائه داد. وی با اعلان اینکه شورای عالی فضای مجازی چند مصوبه در مورد شبکه ملی اطلاعات ظرف سال های گذشته داشته است، اظهار داشت: آنچه که روشن نبود و لازم بود که دقیق شود و همه روی آن وفاق داشته باشند، این بود که دقیقاً معماری شبکه ملی اطلاعات چیست و تمایز بین شبکه ملی اطلاعات و فضای مجازی چیست. جلیلی با تاکید بر اینکه در این زمینه اختلاف نظر و اختلاف قرائت بین دستگاه های درگیر موضوع و جامعه نخبگانی وجود داشت، افزود: به این معنا که آیا شبکه ملی اطلاعات از زیرساخت ارتباطی تا سرگرمی و محتوا، همه را پوشش می دهد یا اینکه تنها بخشی را پوشش خواهد داد؟ وی ادامه داد: مصوبات قبلی شورای عالی فضای مجازی در سال های ۹۲، ۹۳ و ۹۶ همه گویای این بوده است که شبکه ملی اطلاعات لایه های ارتباطی و اطلاعاتی را پوشش می دهد ولی برخی اوقات در مصاحبه ها و اظهانظرها و برخی ارجاعات، این شک وجود داشت که آیا محتوا و خدمات هم جزو شبکه ملی اطلاعات است یا خیر. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد: شبکه ملی اطلاعات یک تعبیر عام است که هم به زیرساخت ارتباطی اطلاق می شود و هم گاهی در اذهان عموم مخاطبان بعنوان هر آنچه که از این شبکه قابل استخراج، استنتاج و پرس وجو است، تعبیر می شود. به این جهت لازم بود که بحث معماری دقیق مشخص شود.
معماری شبکه ملی اطلاعات در ۴ لایه دنبال می شود جلیلی با اعلان اینکه آنچه که بعنوان معماری شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی تصویب گردید یک معماری ۴ لایه است که شامل لایه های زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی، زیرساخت نرم افزاری، خدمات و محتوا می شود، افزود: می توان لایه زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی را نیز به ۲ زیرلایه ارتباطی و زیرلایه اطلاعاتی تقسیم کرد. وی اظهار داشت: منظور از زیرلایه های ارتباطی شامل زیرساخت هایی مانند بی سیم، باسیم، کابل، فیبر و فراهم کردن ارتباطات است و زیرساخت اطلاعاتی نیز به مراکز داده و کامپیوتر و انبارش داده ها، اطلاق می شود. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اضافه کرد: منظور از زیرساخت نرم افزاری، مؤلفه های نرم افزاری است که برای ارائه خدمات مورد نیاز هستند. یعنی خدماتی که باید زیرساخت به بخش دانش بنیان و بخش خصوصی بدهد که بتوانند برنامک ها و نرم افزارهایشان را مبتنی بر آن، بنویسند. وی توضیح داد: برای مثال پیام رسان ها جزو زیرساخت های لایه نرم افزاری پایه محسوب می شوند. چونکه خیلی از اپلیکیشن ها و سامانه ها، مبتنی بر پیام رسان ها خدمات خودرا ارائه می کنند. جلیلی اشاره کرد: این توصیف ما از معماری شبکه ملی اطلاعات است که تصویب آن در جلسه شورای عالی فضای مجازی، موجب می شود که تا ویرایش بعدی که ممکنست ۱۰ سال بعد باشد، همه به این معماری، بعنوان مؤلفه های اصلی شبکه ملی اطلاعات نگاه کنند و روی آن بحث کنند و تفکیک وظایفی برمبنای آن صورت گیرد. وزارت ارتباطات عهده دار ۲ لایه زیرساخت ارتباطی و نرم افزاری عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با اعلان اینکه در بحث نگاشت نهادی، انجام کار بین بخش خصوصی، بخش دولتی و بخش های دیگر نظام جمهوری اسلامی، مشخص است، اشاره کرد: عمده ۲ لایه اول که شامل زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی و زیرساخت نرم افزاری می شود، به عهده وزارت ارتباطات است. حالا ممکنست در بعضی کارها نیز همکار هم داشته باشد و در بعضی موارد، به تنهایی مسئول است که زیرساخت های ارتباطی، اطلاعاتی و نرم افزاری را برای ایرانیان فراهم آورد. عمده ۲ لایه اول معماری شبکه ملی اطلاعات که شامل زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی و زیرساخت نرم افزاری می شود، به عهده وزارت ارتباطات است و این وزارتخانه مسئول است که زیرساخت های ارتباطی، اطلاعاتی و نرم افزاری را برای ایرانیان فراهم آورد وی اظهار داشت: جزئیات این تفکیک وظایف هنوز تصویب نشده اما تصویر کلی این است که این دو بخش را وزارت ارتباطات دنبال کند. جلیلی در تعریف آنچه که تحت عنوان لیست خدمات شبکه ملی اطلاعات در جلسه شورای عالی فضای مجازی تصویب گردید، نیز اظهار داشت: به تعبیری قسمتی از خدمات، مربوط به خدمات پایه نرم افزاری است و قسمتی از آن شامل خدمات عمومی و اختصاصی سازمان ها می شود. خدمات عمومی مربوط به خدماتی است که بسیاری از مردم و سازمان ها به صورت مشترک لازم دارند. برای مثال امکان برگزاری کلاس برخط و یا خدمات بانکی یک خدمت عمومی قلمداد می شود. اما اگر سازمان بنادر بخواهد سامانه ای روی شبکه ملی اطلاعات راه اندازی و خدمتی ارائه کند، آن سامانه اختصاصی قلمداد می شود که عموم مردم به آن نیاز ندارند. وی افزود: به این علت، میان نرم افزارهای پایه و سامانه های عمومی و خصوصی تفکیک قائل هستیم که خدمات مربوط به سامانه های عمومی و خصوصی بطور قطع به عهده وزارت ارتباطات نیست. بررسی طرح کلان شبکه ملی ادامه دارد این عضو شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد: این موضوعات تا حدودی از هم تفکیک شده و فهرست آن نیز درآمده است اما در دستور شورای عالی فضای مجازی برای نهایی کردن قرار دارد. به این معنا که یک جلسه دیگر هنوز وقت لازم است. در جلسه ۹ تیرماه، همه این موضوعات نهایی نشد و مقداری باقی مانده است که در جلسه آینده نهایی خواهد شد. وی در پاسخ به تفاوت مصوبه جدید شورای عالی فضای مجازی درباب شبکه ملی اطلاعات نسبت به مصوبات قبلی این شورا افزود: در جلسه قبل شورای عالی فضای مجازی، قسمتی از مستند طرح کلان شبکه ملی اطلاعات بعنوان اهداف عملیاتی، تصویب گردید. چهارچوب مدنظر این اهداف بعنوان نقشه راه، طرح معماری شبکه ملی اطلاعات است. به این معنا که اهداف عملیاتی مبتنی بر یک معماری ذهنی نوشته شد و الان معماری، طراحی و با بیان نظر اعضا در مجموع مصوب شد. شبکه ملی اطلاعات زیرساخت فضای مجازی کشور شد در همین رابطه محمدحسن انتظاری عضو دیگر شورای عالی فضای مجازی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، در توضیح جزئیات برگزاری جلسه ۹ تیرماه این شورای عالی، اظهار داشت: معماری کلان شبکه ملی اطلاعات بعنوان زیرساخت فضای مجازی کشور برمبنای نیازسنجی های مربوط به محتوا، کاربرد و خدمات روی این بستر، تعریف و به تصویب رسیده است. وی اشاره کرد: شورای عالی فضای مجازی تابحال مصوبه ای درباب معماری شبکه ملی اطلاعات نداشته و این سند عصر روز دوشنبه ۹ تیرماه جاری در جلسه شورا به تصویب رسید. عضو شورای عالی فضای مجازی اظهار داشت: پیش نویس معماری کلان شبکه ملی اطلاعات زمستان سال ۹۸ توسط وزارت ارتباطات به شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد شده بود که این پیش نویس به سبب انتقاداتی که به آن وارد بود، مورد موافقت اعضای شورا قرار نگرفت و بعد از آن طی جلساتی در مرکز ملی فضای مجازی، اصلاح گردید. انتظاری افزود: پیش نویس نهایی تهیه شده توسط مرکز ملی فضای مجازی عصر دوشنبه در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید که بر اساس آن تعریف معماری شبکه ملی اطلاعات بعنوان زیرساخت فضای مجازی کشور مصوب شد.
معماری شبکه ملی اطلاعات منطبق بر اهداف عملیاتی تصویب شد عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با اعلان اینکه که در اسنادی که دربهمن ۹۸ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید، نیازهای عملیاتی شبکه ملی اطلاعات تعیین شد، اظهار داشت: الان و با مشخص شدن معماری شبکه ملی اطلاعات، اسناد مربوط به محتوا، کاربرد و خدمات نیز باید از طرف مرکز ملی فضای مجازی به شورا ارائه شود. وی با اشاره به اینکه نیازسنجی درباب خدمات کاربردی و محتوا صورت گرفته و بر اساس این نیازها اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات تا سال ۱۴۰۴ در بهمن ماه به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است، اشاره کرد: معماری شبکه ملی اطلاعات بر طبق این اهداف عملیاتی، تعریف و تصویب شده است. انتظاری اظهار داشت: باید ابتدا نیازمندی های عملیاتی شبکه ملی اطلاعات تعریف می شد تا بر طبق آن مشخص شود که این معماری پاسخگوی نیازمندی های مدنظر خواهد بود یا خیر. وی ادامه داد: در الزامات مربوط به معماری کلان شبکه ملی اطلاعات، فضای مجازی کشور شامل زیرساخت فضای مجازی، محتوا، کاربران و خدمات عامه به مردم تعریف شده که این خدمات باید روی زیرساخت فضای مجازی کشور به مردم ارائه شود. وابستگی به سرویس دهنده های خارجی با شبکه ملی اطلاعات منافات دارد دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات با تأخیر مواجه می باشد، اظهار داشت: از سال ۹۲ تابحال وزارت ارتباطات باید برنامه زمان بندی مشخصی درباب پیاده سازی این پروژه ارائه می کرد تا بتوان این عقب ماندگی را جبران کرد. وی با اشاره به افزایش بیش از پیش وابستگی کشور به سرویس دهنده های خارجی که از طرف برخی اعضای شورای عالی فضای مجازی نیز مورد انتقاد است، اظهار داشت: الان ۶۰ درصد پهنای باند کشور در اختیار اینستاگرام است و پیام رسان های خارجی بخش عمده ای از خدمات را بدون مجوز در کشور ارائه می دهند. این موضوعات با اهداف شبکه ملی اطلاعات منافات دارد. ۶۰ درصد پهنای باند کشور در اختیار اینستاگرام است و پیام رسان های خارجی بخش عمده ای از خدمات را بدون مجوز ارائه می دهند. اینها با اهداف شبکه ملی اطلاعات منافات دارد انتظاری با تاکید بر اینکه در طرح این موضوعات، مباحث مربوط به فیلترینگ مطرح نیست، افزود: موضوع مربوط به وابستگی فضای مجازی کشور به خدمات خارجی است که مورد اعتراض جدی اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی است. وی اظهار داشت: با توجه به این که در مکاتبات و جلسات گوناگون از وزارت ارتباطات خواسته شده تا برنامه زمان بندی و فازبندی روشنی در ارتباط با طراحی، ایجاد و تحویل شبکه ملی اطلاعات عرضه نماید، اما تابحال این وزارتخانه به این درخواست پاسخ نداده است. عضو شورای فضای مجازی اشاره کرد: اینکه هر چند ماه یکبار بخواهیم قسمتی از شبکه ملی اطلاعات را جلو ببریم پاسخگوی نیاز کشور نخواهد بود. وی افزود: تا زمانی که خدمات پایه روی شبکه ملی اطلاعات شکل نگیرد و مواردی مانند پیام رسان های بومی و موتورجستجو طراحی و پیاده سازی نشود، وابستگی ما به سرویس دهنده های خارجی در تولید اطلاعات همچنان رو به افزایش خواهد بود.
منبع: anitel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان آنی تل در مورد این مطلب