حکمرانی فضای مجازی و لزوم تقویت تاب آوری در جنگ
آنی تل: اقدامات مخرب سایبری به زیرساخت های حیاتی، جنگ های روایت محور در بستر رسانه های اجتماعی و لطمه پذیری سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی، چالش هایی هستند که تنها با برخورداری از تاب آوری قابل حل هستند.
به گزارش آنی تل به نقل از مهر، در هنگامه ای که جوامع با تهدیدات پیچیده و هم زمان از جنس نظامی، سایبری و رسانه ای مواجهند، حفظ انسجام و پایداری در عملکرد نهادهای حکمرانی، خصوصاً در فضای مجازی، به یکی از ضرورت های بنیادین سیاستگذاری امنیتی بدل شده است. اقدامات مخرب سایبری به زیرساخت های حیاتی، جنگ های روایت محور در بستر رسانه های اجتماعی و لطمه پذیری سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی، چالش هایی هستند که تنها با برخورداری از سطح بالایی از «تاب آوری» می توان در مقابل آنها ایستادگی کرد. تاب آوری در این معنا، نه فقط توان نظام حکمرانی برای حفظ عملکرد حیاتی خود در جریان بحران ها، بلکه قابلیت آن در ترمیم سریع، ادامه ارائه خدمات کلیدی و احیای اعتماد عمومی در کوتاهترین زمان ممکن را شامل می شود. به همین سبب، تاب آوری به مؤلفه ای بنیادین و تعیین کننده در معماری امنیت ملی کشورهای عصر دیجیتال تبدیل گشته است. در همین جهت، حسین زیبنده، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام) در یادداشتی کوتاه به بررسی مسئله حکمرانی فضای مجازی و تاب آوری در وضعیت جنگی پرداخته است. مهر در این نوشتار کوتاه به مرور اهم محورهای این یادداشت می پردازد:
ابعاد مختلف تاب آوری سایبری
در حوزه حکمرانی فضای مجازی، تاب آوری نه فقط یک خاصیت فنی، بلکه یک ضرورت راهبردی برای ادامه عملکرد دولت ها، سازمان ها و جامعه مدنی در وضعیت بحرانی محسوب می شود. باتوجه به وابستگی بیش از پیش جوامع به زیرساخت های دیجیتال، تحلیل تاب آوری این حوزه نیازمند نگرشی چند لایه و جامع است. هر یک از این ابعاد نقشی حیاتی در حفظ انسجام عملکرد سامانه ها، استمرار خدمات عمومی و ممانعت از فروپاشی اطلاعاتی در زمان جنگ یا بحران ایفا می کنند. از همین روی، تاب آوری را می توان در شش لایه به هم پیوسته و مکمل تحلیل کرد که در مجموع سازوکار دفاعی و عملیاتی نظام حکمرانی دیجیتال را در مقابل تهدیدهای چندوجهی شکل می دهند: ۱. زیرساخت اطلاعاتی: توانایی مراکز داده در بازیابی اطلاعات، استفاده از نسخه های پشتیبان، تامین تجهیزات جایگزین و طراحی سیستم های تاب آور در مقابل اقدامات مخرب سایبری از ارکان اصلی پایداری اطلاعاتی کشور محسوب می شود. ۲. زیرساخت ارتباطی: تاب آوری در این لایه معادل طراحی شبکه هایی مقاوم در مقابل قطع ارتباطات، ایجاد مسیرهای ارتباطی جایگزین و تضمین ادامه خدمات مخابراتی خصوصاً برای سیستم های درمانی، نظامی و مدیریت بحران در وضعیت اضطراری است. ۳. خدمات پایه کاربردی: پیامرسان های بومی، جویشگرها و نقشه های دیجیتال باید بتوانند در مقابل اقدامات مخرب سایبری دوام آورده و بعد از حادثه، با کمترین وقفه به کار خود ادامه دهند. وابستگی این خدمات به زیرساخت اطلاعاتی ایجاب می کند برای تقویت این لایه بصورت خاص مدنظر قرار گیرد. ۴. ارائه خدمات کاربردی: سیستم های دولت الکترونیکی، بانکداری آنلاین و پلت فرم های خدمات رسانی باید در مقابل موج های حملاتی پیچیده مقاوم باشند و طرح های جامع برای بازیابی سریع بعد از اختلال را در اختیار داشته باشند. ۵. محتوا: حفظ آرامش عمومی، ارائه اطلاعات شفاف و بموقع و تشکیل به افکار عمومی با بهره بردن از انسان رسانه ها و ظرفیتهای بومی، الزامات تاب آوری در مقابل جنگ داستانها و عملیات روانی دشمن محسوب می شوند. ۶. کاربران: به اعتقاد نویسنده این یادداشت، مهم ترین و حساس ترین لایه، کاربران فضای مجازی می باشند. از همین روی، ارتقا سواد اطلاعاتی، توانایی تشخیص اخبار جعلی، آگاهی از تهدیدات امنیتی و حفظ حریم خصوصی، بنیان تاب آوری اجتماعی و شناختی کاربران را شکل می دهد.
جمع بندی
به اعتقاد حسین زیبنده، ارتقا تاب آوری در فضای مجازی مستلزم یک راهبرد چندبُعدی و مستمر است که از سطح فنی فراتر رفته و ابعاد انسانی، نهادی و راهبری را نیز در بر گیرد. سرمایه گذاری هدفمند در آموزش نیروی انسانی متخصص، نه فقط برای مدیریت رخدادهای سایبری بلکه برای طراحی، اجرا و ارزیابی برنامه های ایمن سازی زیرساخت ها ضرورت دارد. از طرف دیگر، توسعه فناوری های بومی، همچون سیستم های تحلیل تهدید، فایروال های پیشرفته، ابزارهای رمزنگاری داخلی و پلت فرم های بومی خدمات کاربردی، بنیان تاب آوری فناورانه را تقویت می کند. همچنین، تقویت پدافند غیرعامل سایبری با محوریت انتخاب محلهای ایمن برای مراکز داده، ایجاد مسیرهای موازی ارتباطی و تهیه نسخه های پشتیبان منظم از داده های حیاتی، نقش برجسته ی در ادامه عملکرد ملی در وضعیت بحرانی دارد و تدوین و تمرین مداوم طرح های جامع بازیابی در وضعیت بحران، باید به بخشی جدایی ناپذیر از سیاستگذاری امنیتی بدل شود. در نهایت، انگار در چشم انداز آینده، آن چه باید محور راهبردها قرار گیرد، ایجاد یک نظام حکمرانی فضای مجازی یکپارچه، چابک، پیش نگر و انطباق پذیر است؛ نظامی که نه فقط از زیرساخت ها و خدمات حیاتی در مقابل تهدیدها محافظت کند، بلکه با مدیریت هوشمند بحران، از دل تهدیدها فرصت خلق کرده و قدرت ملی دیجیتال کشور را در مقابل شوک های خارجی و داخلی ارتقا بخشد.
منبع: anitel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان آنی تل در مورد این مطلب